„Powrót kwestarza” (inne tytuły: „Kwestarz”, „Powrót do klasztoru oo. Bernardynów wozów z kwestą”) namalował Alfred Wierusz-Kowalski podczas pobytu w Monachium i zaprezentował na Powszechnej Wystawie Światowej w Wiedniu, która trwała od 1 maja do 31 października 1873. Płótno młodego, początkującego artysty zostało zauważone pośród tysięcy innych obrazów, zyskując pochlebną ocenę, co do kompozycji i warsztatu malarskiego. W obrazie widać zapowiedź tematyki i stylu późniejszych prac: rodzimy pejzaż ze sceną rodzajową złożoną z zaprzęgów konnych przemierzających wiejską drogę, przebiegającą ukośnie przez pole płótna. Charakterystyczna i dla późniejszych dzieł jest ironia zawarta w zobrazowanej historii.

Obraz przedstawia epizod inspirowany opowieścią Ignacego Chodźko „Pamiętniki kwestarza” (1844). O zmierzchu kwestarze bernardyńscy wracają do klasztoru, na wozach mają datki w postaci żywego inwentarza: cielę i gęsi, z których jedna uciekła i spłoszona biegnie przed siebie. Siedzący na wozie mnich z czerwonym nosem poderwał się zaniepokojony, aby zatrzymać wóz. Przerażony wzrok i uniesioną dłoń kieruje za uciekającym ptakiem. Młody woźnica w krakowskiej czapce zatrzymuje konie. W jego rysach badacze zauważyli autoportret Wierusza. Za nimi podąża kolejny wóz. W oddali widać zarys wiejskiej chałupy, okryty mgłą wieczornej szarugi. Wokół równinne połacie pokryte trawą i polnymi kwiatami.

Obraz „Powrót kwestarza” do niedawna uchodził za zaginiony. Po wystawie wiedeńskiej został zakupiony do galerii londyńskiej, następnie pojawił się na terenie Bawarii i tam został kupiony do zbiorów prywatnych w Polsce. Po 140 latach od debiutu został zaprezentowany w Muzeum Okręgowym w Suwałkach. W 2015 roku zakupiony został do zbiorów Muzeum Południowego Podlasia w Białej Podlaskiej z dofinansowania ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Kolekcje muzealne”.

więcej informacji o obrazie